Gedwongen gendergelijkheid schept genderongelijkheid

Open brief aan de Vlaamse Regering, het Vlaams Parlement en de Raad van Bestuur van de Universiteit Gent, door Siemon Aelbrecht, studentenvertegenwoordiger van de faculteit Rechten.

Sinds maandag 6 mei kiest de Universiteit van Gent een opvolger voor Paul Van Cauwenberge en Luc Moens – destijds nota bene verkozen via rechtstreekse verkiezingen. De Vlaamse Regering heeft, in artikel 4 van het bijzonder decreet van 13 juli 2012 houdende een wijziging van het bijzonder decreet van 26 juni 1991 betreffende de Universiteit Gent, het kiescollege verplicht om voor beide functies twee personen van verschillend geslacht voor te dragen. Tijdens het kiescollege werd duidelijk dat een groot aantal personen het niet eens zijn met de procedure gelet op de afwezigen, onthoudingen of bewuste niet-stemmers. De voorgeschreven kiesprocedure heeft dus een aantal (!) minpuntjes.

Ten eerste: democratisch deficit. 

De huidige verkiezingsprocedure is een onrechtstreeks verkiezing. Het kiescollege draagt 2 kandidaten naar voor, gescheiden op basis van een biologische toevalligheid, waarna de Raad van Bestuur een keuze maakt. Zelfs een (adviserende) stemming over wie de voorkeur uitdraagt van de twee verkozen kandidaten van verschillend geslacht volgens het kiescollege, wordt uitgesloten. Het decreet creëert zo een machtsmonopolie voor de Raad van Bestuur en de mogelijkheid om rechtstreeks politieke invloed aan het hoofd van een academische instelling uit te oefenen. Dit decreet is dan ook niets anders dan een voorbeeld van symboolwetgeving.

Ten tweede: gendergelijkheid schept genderongelijkheid. 

Door het loutere feit van scheiding o.b.v. geslacht is het kiescollege in de onmogelijkheid gesteld, in het kader van een onrechtstreekse verkiezing,  de twee meest bekwame kandidaten aan te duiden. Het streven naar gendergelijkheid heeft (onbewust) maar - voor ieder redelijk denkend persoon – een voorspelbaar neveneffect: genderongelijkheid. Immers de meest bekwame van de ene lijst is niet per definitie meer bekwaam dat de anderen op de andere lijst. Met dit decreet lijkt men een causaal verband te zien tussen bekwaamheid en geslacht. Er was ooit een tijd dat men een causaal verband zag tussen (juridische) bekwaamheid en oorsprong, en we weten allen hoe die tijden zijn afgelopen. Om het met een spreekwoord te zeggen: wie ongelijkheid zaait, kan onmogelijk gelijkheid oogsten.

Ten derde: geen juridische uitzondering van overmacht.

Mochten we het systeem van een onrechtstreekse verkiezing met op basis van geslacht gescheiden lijsten al aanvaarden, dan voorziet het decreet geen uitzondering van overmacht: het gebrek aan kandidaten op één van de vier lijsten of het geval een kandidaat geen quorum of 2/3de meerderheid behaalt, stelt het de Raad van Bestuur in de onmogelijkheid om over te gaan tot benoeming van een rector en vice-rector. Dit is tevens een democratisch deficit waar men de wil om niemand voor te dragen niet respecteert en tegen beter weten in, ter bevordering van de gendergelijkheid, een niet-gedragen kandidaat moet naar voor schuiven.

Ten vierde: groot gevoel van onrechtvaardigheid

Het hoeft geen betoog dat er een heel groot gevoel van frustatie leefde binnen het kiescollege en ver daar buiten ten gevolge deze kiesprocedure. Het kiescollege werd herleid tot een lachobject. Wat ook door de universitaire gemeenschap het meest wordt gedragen, deze opinie kan zomaar door de Raad van Bestuur naast zich neer worden gelegd. Dit is allesbehalve bevorderlijk voor de goede verstandhouding en de interne werking. De discussie zou ook algemener moeten worden gevoerd: blijven dwingende positieve discriminaties niet bovenal een vorm van discriminatie en daarmee een schending van artikel 10 en 11 van de Grondwet: waar enkel gelijkheid voor (en niet door) de wet wordt gevraagd?

Om deze redenen vraag ik de Vlaamse Overheid, haar decreet te willen herzien en te voorzien in een rechtstreekse verkiezing waar gendergelijkheid wordt aangemoedigd maar niet verplichtend wordt opgedragen, zodat het kiescollege ongeacht het geslacht zijn keuze kan maken voor de meest talentvolle kandidaat. Bijgevolg vraag ik aan de Raad van Bestuur van de Universiteit Gent dat het kiesreglement wordt herschreven antwoordend op deze grieven. 

Siemon Aelbrecht, studentenvertegenwoordiger Faculteit Rechten