Papieren krant blijft onmisbaar voor mediakritiek

Minstens één Vlaamse krant trapte vandaag in een hoax waaraan ook de Amerikaanse website TMZ.com zich had laten vangen. Een foto waarop twee naakte jongedames uit een zeiljacht in zee springen, en waar een zonnende man op het dek verdacht goed op John F. Kennedy lijkt, werd op TMZ gepubliceerd onder de kop "de foto die de loop van de geschiedenis had kunnen veranderen" (lees: als hij toen was gepubliceerd). Enkele uren later bleek dat de foto afkomstig was uit een in 1967 gemaakte fotoreportage van Playboy, vier jaar na de moord op JFK. De zonnende man op het dek was dus iemand anders. Gisteravond laat las ik de ontmaskering van de hoax op The Smoking Gun, vanochtend las ik in de papieren versie van Het Nieuwsblad het verhaal over Kennedy op het zeiljacht met de naakte dames.



Onderzoek naar welke kranten er precies in de hoax trapten, is onmogelijk met de digitale hulpmiddelen die ter beschikking staan. Kranten wissen hun blunders uit hun digitale archieven. In Mediargus, de databank waarin alle krantenartikels worden opgeslagen, is geen spoor meer terug te vinden van het foutieve bericht uit Het Nieuwsblad.



Dat komt zo: kranten passen hun edities aan terwijl de persen al aan het rollen zijn. De ene regionale editie bevat dan de oude versie, een andere regionale editie bevat de nieuwe versie van het artikel. De digitale versie in Mediargus, op de krantenwebsite en in het eventuele PDF-archief van de krant bevat dan die laatste, gecorrigeerde versie. Dat was bijvoorbeeld het geval met het editoriaal van Karin De Ruyter in De Standaard over de rol van Wouter Bos in de Fortis-affaire.



Ook Google News biedt geen soelaas, want daar worden de websites van de kranten geïndexeerd, en niet de papieren krant of de digitale equivalent daarvan.

Om te weten welke Vlaamse kranten zich lieten vangen, zal ik moeten langsgaan in de Openbare Bibliotheek van mijn stad. Die is vandaag dicht wegens de VTM-kerstparade. Het antwoord zal ik pas morgen hier kunnen publiceren.