Zigeuners in het Europa van de 15e eeuw

De zigeuners die in de zomer van 1427 bij de Franse hoofdstad opdoken, beweerden dat ze bekeerde christenen waren uit "Neder-Egypte". Hun bekering was het gevolg van de verovering van hun land door de christenen. Toen de "Saracenen" hun land opnieuw veroverden, verzaakten ze aan hun nieuwe geloof, tot de herovering door de Duitse keizer en de koning van Polen. Als straf voor hun religieuze wispelturigheid, moesten de zigeuners van de paus zeven jaar de wereld rondreizen, zonder in een bed te slapen. De paus zou wel voor aanbevelingsbrieven gezorgd hebben, zodat hun groep ondersteund kon worden door aalmoezen.

Volgens een variant op dit verhaal was de zevenjarige pelgrimstocht een straf omdat de Egyptenaren Maria en haar kind geweigerd hadden te herbergen tijdens hun vlucht naar Egypte.

Het is duidelijk dat veel van deze verhalen volledig uit de lucht gegrepen waren. Daarbij werd misbruik gemaakt van de goedgelovigheid van de late middeleeuwers. Ter verdiging van deze naïviteit moet worden opgemerkt dat in West-Europa in deze periode wel meer zonderlinge figuren op tocht waren, waarvan sommigen effectief op de vlucht waren voor de Turken.

Bovendien gaven de titels van hertogen en graven, waarvan de hoofdmannen van de zigeuners zich bedienden, de indruk dat het hier om een soort van zwervenda adel ging, wat de geloofwaardigheid van de Egyptenaren verhoogde. (...)

Hendrik Callewier in "Uit het land van Pape Jan: zigeuners, vluchtelingen en andere exotische bezoekers van middeleeuws Kortrijk", in "de Leiegouw", jaargang 58 aflevering 2, 2016.